díobháil
See also: dìobhail
Irish
Alternative forms
- díoghbháil (obsolete)
Etymology
From Old Irish dígbáil (“lessening, diminishing, loss, want”), verbal noun of do·gaib (“lessens, diminishes, takes away, removes”).
Pronunciation
- (Munster) IPA(key): /dʲiːˈvˠɑːlʲ/
- (Aran) IPA(key): /ˈdʲiːvˠɑːl/
- (Cois Fharraige, Mayo) IPA(key): /ˈdʲiːwɑːlʲ/
- (Ulster) IPA(key): /ˈdʲɨ̞wælʲ/
Noun
díobháil f (genitive singular díobhála, nominative plural díobhálacha)
Declension
Declension of díobháil
Third declension
|
Bare forms:
|
Forms with the definite article:
|
Derived terms
Verb
díobháil (present analytic díobhálann, future analytic díobhálfaidh, verbal noun díobháil, past participle díobháilte)
- to injure
Conjugation
conjugation of díobháil (first conjugation – B)
| singular | plural | relative | autonomous | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| first | second | third | first | second | third | ||||
| indicative | present | díobhálaim | díobhálann tú; díobhálair† |
díobhálann sé, sí | díobhálaimid | díobhálann sibh | díobhálann siad; díobhálaid† |
a dhíobhálann; a dhíobhálas / a ndíobhálann*; a ndíobhálas* |
díobháiltear |
| past | dhíobháil mé; dhíobhálas | dhíobháil tú; dhíobhálais | dhíobháil sé, sí | dhíobhálamar; dhíobháil muid | dhíobháil sibh; dhíobhálabhair | dhíobháil siad; dhíobháladar | a dhíobháil / ar dhíobháil* |
díobháladh | |
| past habitual | dhíobhálainn / ndíobhálainn‡‡ | dhíobháilteá / ndíobháilteᇇ | dhíobháladh sé, sí / ndíobháladh sé, s퇇 | dhíobhálaimis; dhíobháladh muid / ndíobhálaimis‡‡; ndíobháladh muid‡‡ | dhíobháladh sibh / ndíobháladh sibh‡‡ | dhíobhálaidís; dhíobháladh siad / ndíobhálaidís‡‡; ndíobháladh siad‡‡ | a dhíobháladh / a ndíobháladh* |
dhíobháiltí / ndíobháilt퇇 | |
| future | díobhálfaidh mé; díobhálfad |
díobhálfaidh tú; díobhálfair† |
díobhálfaidh sé, sí | díobhálfaimid; díobhálfaidh muid |
díobhálfaidh sibh | díobhálfaidh siad; díobhálfaid† |
a dhíobhálfaidh; a dhíobhálfas / a ndíobhálfaidh*; a ndíobhálfas* |
díobhálfar | |
| conditional | dhíobhálfainn / ndíobhálfainn‡‡ | dhíobhálfá / ndíobhálfᇇ | dhíobhálfadh sé, sí / ndíobhálfadh sé, s퇇 | dhíobhálfaimis; dhíobhálfadh muid / ndíobhálfaimis‡‡; ndíobhálfadh muid‡‡ | dhíobhálfadh sibh / ndíobhálfadh sibh‡‡ | dhíobhálfaidís; dhíobhálfadh siad / ndíobhálfaidís‡‡; ndíobhálfadh siad‡‡ | a dhíobhálfadh / a ndíobhálfadh* |
dhíobhálfaí / ndíobhálfa퇇 | |
| subjunctive | present | go ndíobhála mé; go ndíobhálad† |
go ndíobhála tú; go ndíobhálair† |
go ndíobhála sé, sí | go ndíobhálaimid; go ndíobhála muid |
go ndíobhála sibh | go ndíobhála siad; go ndíobhálaid† |
— | go ndíobháiltear |
| past | dá ndíobhálainn | dá ndíobháilteá | dá ndíobháladh sé, sí | dá ndíobhálaimis; dá ndíobháladh muid |
dá ndíobháladh sibh | dá ndíobhálaidís; dá ndíobháladh siad |
— | dá ndíobháiltí | |
| imperative | díobhálaim | díobháil | díobháladh sé, sí | díobhálaimis | díobhálaigí; díobhálaidh† |
díobhálaidís | — | díobháiltear | |
| verbal noun | díobháil | ||||||||
| past participle | díobháilte | ||||||||
*indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis
Synonyms
Mutation
| Irish mutation | ||
|---|---|---|
| Radical | Lenition | Eclipsis |
| díobháil | dhíobháil | ndíobháil |
| Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs. | ||
Further reading
- G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “dígbál”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
- Finck, F. N. (1899) Die araner mundart (in German), volume II, Marburg: Elwert’sche Verlagsbuchhandlung, page 86
- Ó Dónaill, Niall (1977) “díobháil”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
- Quiggin, E. C. (1906) A Dialect of Donegal, Cambridge University Press, page 41
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.